Onze buren

Mr. Frank Visser, kantonrechter en ‘rijdende rechter’

Buren hebben we allemaal. Niet alleen thuis, maar ook op de zaak. Ja, zelfs op vakantie zitten we met ze opgescheept, tenzij we afreizen naar een onbewoond eiland. Nu is een goede buur, zoals het spreekwoord zegt, beter dan een verre vriend. Maar als de buren ons gaan tegenstaan, door hun gedrag of levenswijze, dan zitten we wel met ze opgescheept.

Onderzoek toont aan dat de overgrote meerderheid van onze landgenoten zich wel eens ergert aan zijn buren. Voor een niet onaanzienlijke groep zijn deze ergernissen dusdanig ernstig, dat van overlast mag worden gesproken. En dan kan het zomaar gebeuren dat de zaak gaat escaleren. Een verkeerd geparkeerde auto, een in de tuin poepende kat, een uitgeschoten heggenschaar of een al te luidruchtig bedreven liefdesdaad geeft plotseling aanleiding tot een heftige reactie. Er wordt over en weer gescholden en er vallen rake klappen. De beter gesitueerden onder ons laten die uitdelen door een advocaat, die daarvoor een gepeperde rekening stuurt. Dus hoe je het ook bekijkt, bij een burenruzie zijn er enkel verliezers, dat weet hij als (rijdende) rechter als de beste.

Mr. F.M. (Frank) Visser heeft rechten gestudeerd en is sinds 1975 werkzaam bij de rechterlijke macht. Vanaf 1989 is hij kantonrechter te Zaandam en als zodanig vicepresident van de rechtbank te Haarlem. Sinds 2007 is hij tevens raadsheerplaatsvervanger bij het gerechtshof te Den Bosch. Zijn meest bekende nevenfunctie is die van televisierechter. Als rijdende rechter doorkruist hij nu al meer dan tien jaar het gehele land om problemen tussen gewone mensen op te lossen.

Naast de al dan niet overhangende beplantingen, geven vooral meningsverschillen over het zogenaamde recht van overpad in de praktijk aanleiding tot veel burenconflicten. Waar gezeur over bomen, heggen en vallende blaadjes veelal slechts wordt ingegeven door een sterke antipathie jegens de buurman en als zodanig dus juridisch geen serieus te nemen oorzaak kent, ligt dat bij het recht van overpad anders. Niemand kan immers betwisten dat een dergelijk recht van grote waarde kan zijn voor de rechthebbende, terwijl dit even vaak tot grote feitelijke overlast leidt voor degene die dat recht moet gedogen. Een reëel belangenconflict is dan geboren. Het kan daarom voor de juridische leek nuttig zijn om wat meer kennis te vergaren over de toepasselijke rechtsregels, al was het maar omdat daarover in de praktijk veel misverstanden bestaan. Misverstanden die op hun beurt een zelfstandige oorzaak van een burenconflict kunnen opleveren.

In zijn lezing voor ‘De Corner’ zal hij eerst ingaan op het generieke begrip ‘erfdienstbaarheid’, waarvan het recht van overpad (meestal) een species is. Hij zal daarbij tevens een historisch uitstapje maken naar de oude ‘buurweg’. Vervolgens zal hij ingaan op de rechten en plichten van de betrokkenen. Tenslotte zal hij de mogelijkheden aanstippen om deze rechten door de rechter te doen wijzigen of opheffen.